Ta groźna choroba zakaźna wywoływana jest przez Herpeswirusy z rodzaju VZV (varicella - zoser virus). Wirusy z tego rodzaju wywołują również inną, dość powszechną zwłaszcza wśród dzieci chorobę – ospę wietrzną. Ospa jest wynikiem pierwotnego zakażenia wirusem, do którego dochodzi zazwyczaj jeszcze w dzieciństwie. Po przechorowaniu ospy wirus pozostaje uśpiony w grzbietowych zwojach nerwowych rdzenia kręgowego. W przypadku osłabienia odporności organizmu uśpiony wirus reaktywuje się i namnaża w obrębie nerwów czuciowych skóry. Zanim dojdzie do wystąpienia charakterystycznych zmian skórnych często obserwuje się ból, pieczenie, mrowienie. Wysypka lokalizuje się miejscu bólu, układa się zwykle w charakterystyczne pasy przebiegające zgodnie z lokalizacją zainfekowanych nerwów. Wygląd zmian skórnych jest dość charakterystyczny - na lekko obrzękniętym podłożu rumieniowym pojawiają się zgrupowane pęcherzyki wypełnione początkowo przejrzystą treścią surowiczą. Pojedyncze zmiany podobne są do tych obserwowanych w opryszce, bowiem wirus półpaśca i ospy wietrznej należy do tej samej rodziny co wirus opryszczki. .
Półpasiec najczęściej występuje u ludzi starszych, u dzieci występuje bardzo rzadko. Pojawienie się choroby jest związane najczęściej z ogólnym osłabieniem mechanizmów odporności organizmu.
Kontakt z osobą chorą na półpasiec niesie za sobą ryzyko zakażenia ospą wietrzną dla tych osób, które wcześniej jej nie przechodziły. Chory zaraża najczęściej przez kilka pierwszych dni choroby, zakaźna jest treść pęcherzyków występujących na skórze, a pierwsze objawy ospy mogą pojawić się już po 2 tygodniach.
Na zachorowanie na półpasiec najbardziej narażone są osoby:
Okres reaktywacji wirusa i wylęgania się choroby trwa od dwóch do pięciu tygodni. Rozpoznanie choroby w postaci rozwiniętej nie nastręcza zwykle trudności. Jednak w początkowej fazie choroby lub w postaciach poronnych, zanim wystąpią typowe zmiany skórne, może dominować jedynie bardzo dokuczliwy ból. Jest on przyczyną często błędnych rozpoznań. Trudności diagnostyczne mogą być spowodowane także mniej typowym przebiegiem choroby, np w przypadku odmiany zgorzelinowej, krwotocznej, martwiczej czy rozsianej. Często przyczyną w opóżnieniu prawidłowego rozpoznania jest szczególna lokalizacja zmian, np w przypadku zajęcia okolicy oka, ucha, jamy ustnej, skóry owłosionej głowy.
Opóźnienie w rozpoznaniu i leczeniu może doprowadzić do pojawienia się powiklań: nadkażeń bakteryjnych zmian skórnych, porażenia nerwów czy przewlekłego zespołu bólowego nazywanego neuralgią półpaścową.
Skuteczność leczenia zależna jest w dużej mierze od czasu włączenia terapii. Szansa na skrócenie czasu trwania choroby, ograniczenie nieprzyjemnych objawów i uniknięcie powikłań jest tym większa, im szybciej zastosuje się właściwe leki w odpowiednich dawkach. Bardzo ważną rolę odgrywa również postępowanie niefarmakologiczne - zapewnienie choremu możliwości odpoczynku w spokoju, prawidłowa dieta i nawodnienie organizmu.
Wykonanie strony DesignSpektrum